FUSE, eFUSE, BROM Devre Dışı, SEC CTRL 0 ve Anti-Rollback’i Anlamak

Birçok teknisyen, telefon tamiri sırasında FUSE, eFUSE, BROM Devre Dışı, SEC CTRL DURUM 0 ve Anti-Rollback (ARB) gibi terimlerle karşılaşır. Bu kelimeleri Box, tool, günlüklerde ve firmware flaşlama rehberlerinde görünür — ancak çoğu kişi basit bir açıklamayı dikkate almaz.

Bu Terimler Ne Anlama Geliyor?

Tüm bu terimler, bir telefonun işlemcisi (CPU) içindeki güvenlikle ilgilidir.
Telefonun ne yapabileceğini veya yapamayacağını belirlerler — örneğin firmware düşürme, BROM moduna girme veya flaşlama sonrası açılma gibi.

Bu ayarlar UFS bellekte saklanmaz.
İşlemcinin içinde saklanırlar.

1. FUSE Nedir?
FUSE, mobil telefonlarda elektronik devrelerdeki fiziksel bir sigorta değildir.
CPU içindeki dijital bir değerdir.

İşlemci bu değeri her açılışta okur.
CPU’ya şunları bildirir:

hangi açılış modunun izinli olduğu
hangi firmware sürümünün izinli olduğu
güvenli açılışın açık mı kapalı mı olduğu

✅ Gerçek Hayattan Örnek
Evinizde akıllı bir kilit olduğunu hayal edin.
Şifreyi değiştirebilirsiniz, ancak kilidin donanım ayarları (örneğin “1 dakika sonra her zaman kilitle”) sabittir ve değiştirilemez.

FUSE, bu sabit donanım kuralı gibidir.

2. eFUSE Nedir?
eFUSE, Elektronik Sigorta anlamına gelir.

Bu, OTP — Tek Seferlik Programlanabilir bir değerdir.
Üretici bir kez değerini değiştirdiğinde, geri alınamaz.

Flaşlama ile değişmez.
Formatlama ile değişmez.
UFS sıfırlama ile değişmez.
Dump yazma ile değişmez.

✅ Gerçek Hayattan Örnek
Bir kazı kazan kartı düşünün.
Bir kez kazındığında, gümüş kaplama geri gelmez.
Ortaya çıkan neyse sonsuza kadar kalır.
İşte eFUSE böyle çalışır.

3. Neden Bazı Teknisyenler “Tam UFS Format” veya “Tam Dump Yazma”

Denediğinde Başarısız Olur?
Bazı teknisyenler şöyle düşünür:
Ama eFUSE UFS bellekte değildir.
İşlemcinin içindedir.

Tüm belleği yeniden yazsanız bile, CPU aynı eFUSE değerlerini okumaya devam eder ve cihazı engeller.

✅ Gerçek Hayattan Örnek
Bir banka kartı sunucu tarafından engellendiyse, kartın plastik gövdesini veya çipini değiştirmek işe yaramaz.
Sunucu hâlâ “engellendi” der.

eFUSE için de aynısı geçerlidir — kontrol flaş belleğin ötesindedir.

4. Anti-Rollback (ARB) Nedir?

ARB, eFUSE içinde bir sürüm numarası saklar.

Bu numara sadece artar, asla azalmaz.

Telefonunuzun ARB değeri 3 ise ve ARB değeri 1 veya 2 olan firmware flaşlarsanız, telefon açılmaz.

Telefon bozuk değildir.
Sadece eFUSE kuralını takip etmektedir.

✅ Gerçek Hayattan Örnek
Android güvenlik sistemi “izin verilen minimum sürüm Android 12” diyorsa,
Android 10 yükleyemezsiniz.
Deneseniz bile cihaz reddeder.

İşte bu anti-rollback’tir.

5. BROM Devre Dışı Ne Anlama Gelir?

Bazı yeni telefonlar, eFUSE kullanarak BROM modunu devre dışı bırakır.
Bu, düşük seviyeli flaşlama araçlarının telefona erişimini engeller.

Flaşlama ile düzeltilemez.
CPU o moda girmeyi reddeder.

✅ Gerçek Hayattan Örnek
Üreticinin “servis modu”nu kalıcı olarak devre dışı bıraktığı bir araba düşünün.
Mekanikçi bile o moda tekrar erişemez.

İşte BROM Devre Dışı budur.

6. Neden “Belleği Yeniden Programlamak”Yardımcı Olmaz?

Birçok teknisyen şunları dener:

UFS sıfırlama
rawprogram + patch yazma
dump dosyaları yazma
firmware düşürme
farklı bölgeleri flaşlama
Ama hepsi başarısız olur çünkü CPU, eFUSE kuralı “izin verilmiyor” dediğinde flaşı görmezden gelir.

✅ Gerçek Hayattan Örnek
Bir TV’nin yazılımını değiştirdiğinizi düşünün, ama anakartta “sadece Samsung yazılımı çalıştır” kilidi varsa, LG yazılımını her seferinde reddeder.

Donanım kuralı kazanır.

7. FUSE ve eFUSE Nasıl Ayarlanır?
Programlama şu durumlarda yapılır:

firmware güncellemesi
güvenlik yaması güncellemesi
preloader/XBL/SBL açılışı
güncelleme sonrası ilk açılış
Eğer kart üzerindeki UART günlüklerini kontrol ederseniz, FUSE, SEC_CTRL, ARB seviyesi ve daha fazlası hakkında satırlar görürsünüz.

8. Teknisyenler Gerçekten Ne Yapabilir?

eFUSE’u değiştiremezsiniz.
ARB’yi düşüremezsiniz.
BROM devre dışıysa tekrar etkinleştiremezsiniz.

Ama şunları yapabilirsiniz:

yanlış firmware’den kaçınmak
flaşlamadan önce ARB’yi kontrol etmek
düşürme nedenlerini anlamak
ölü telefon vakalarını önlemek
güvenli flaşlama prosedürlerini takip etmek
bölümleri yeniden oluşturmak için desteklenen araçları kullanmak
Aşağıdaki araçlar gibi:

Chimera
eMMC & UFS Tool
Dftpro

Trtool

Bunlar, izin verilen sınırlar içinde güvenli çalışmanıza yardımcı olur.